Αναστάσιος Ιωαννίδης

Τα τελευταία τρίμηνα του 2019, καθώς και στις αρχές του 2020 παρατηρείται έντονα η παρέμβαση των Κεντρικών Τραπεζών στην παγκόσμια οικονομία, με στόχο τη διατήρηση της οικονομικής ανάπτυξης.

Ποια όμως είναι τα μέτρα που λαμβάνει μια Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής;

• Μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης (αγορά ομολόγων ή/και παροχή ρευστότητας στην οικονομία με βραχυπρόθεσμες συναλλαγές σε Repo-Αγορά και Επαναπώληση Ομολόγων).
• Διαχείριση επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα (κυρίως των επιτοκίων αποδοχής υπερβάλλουσας ρευστότητας ή παροχής δανεισμού).
• Διαχείριση του ύψους και της απόδοσης των υποχρεωτικών διαθεσίμων (δεσμεύσεις) των Τραπεζών στην Κεντρική Τράπεζα.

Στο σημερινό περιβάλλον, όπου παρατηρείται επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, οι Κεντρικές Τράπεζες ακολουθούν μία σαφώς υποστηρικτική νομισματική πολιτική. Συγκεκριμένα, η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ εκτός από την περιοδική εξέταση της ανάγκης προς μία χαλαρότερη πολιτική εκτελεί και συναλλαγές παροχής βραχυπρόθεσμης ρευστότητας, για να εξομαλύνει αδυναμίες της αγοράς που θα μπορούσαν να απειλήσουν τις προοπτικές της οικονομίας, ενώ αντίστοιχα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει με τη σειρά της επανεκκινήσει την αγορά ομολόγων στην Ευρωζώνη και υλοποιεί πρόγραμμα παροχής ρευστότητας με σκοπό τη διευκόλυνση χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας με ευνοϊκό κόστος. Πρόσφατο, επίσης, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αποδοχή των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για πράξεις αναχρηματοδότησης από το Ευρωσύστημα.

Το περιβάλλον των επιτοκίων το οποίο βιώνουμε σήμερα, αναμένεται να διατηρηθεί για αρκετά τρίμηνα στο μέλλον. Ειδικότερα, τα χαμηλά επιτόκια του ευρώ έχουν οδηγήσει σε χαμηλές ή μηδενικές αποδόσεις για τους παραδοσιακούς καταθέτες που τώρα αναζητούν εναλλακτικές σε διαφορετικής μορφής επενδύσεις, οι οποίες σαφώς ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από την κατάθεση (δεδομένου ότι το κεφάλαιο δεν είναι εγγυημένο, όπως συμβαίνει με τις παραδοσιακές καταθέσεις).

Ωστόσο, ένα είδος επένδυσης που μπορεί να γεφυρώσει τους δύο κόσμους είναι οι σύνθετες επενδύσεις (με εγγύηση κεφαλαίου ή όχι), δηλαδή επενδύσεις που ο επενδυτής μπορεί να λάβει – υπό προϋποθέσεις που σχετίζονται με τις εξελίξεις στις αγορές κεφαλαίου ή χρηματαγορών – καλύτερες αποδόσεις από την παραδοσιακή κατάθεση.