Οι σύνθετες επενδύσεις μπορούν να γεφυρώσουν δύο κόσμους
Με αφορμή τη διαχείριση της διαφαινόμενης οικονομικής ύφεσης και των άνευ προηγουμένου επιπτώσεων του Covid-19 στις διεθνείς αγορές, οι Κεντρικές Τράπεζες προχώρησαν την τελευταία 2ετία σε πρωτόγνωρες νομισματικές παρεμβατικές κινήσεις, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας. Παράλληλα, οι Κυβερνήσεις ανακοίνωσαν ένα τεράστιο πρόγραμμα μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στήριξης των κοινωνιών, συνολικού ύψους τουλάχιστον 10 τρισ. δολαρίων ΗΠΑ.
Στην περίπτωση της Ευρωζώνης οι ανάλογες παρεμβάσεις που προκρίθηκαν στον νομισματικό τομέα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι:
- Προγράμματα αγοράς κυβερνητικών ή εταιρικών ομολόγων (PSPP, PEPP κ.λπ.) με στόχο τη συγκράτηση των αποδόσεων και την υποστήριξη της πρωτογενούς αγοράς έκδοσης ομολόγων.
- Μέτρα με σκοπό την παροχή ρευστότητας σε τακτική (ΜROs) ή έκτακτη βάση (TLTROs, PELTROs, APP κ.λπ.) με σκοπό την υποστήριξη της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος και της ενθάρρυνσης της μεσο-μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.
- Διαχείριση των παρεμβατικών επιτοκίων από την ΕΚΤ και του ύψους / τιμολόγησης των διαθεσίμων των εμπορικών τραπεζών στην ΕΚΤ.
Στο πλαίσιο αυτό, και οι Τίτλοι της Ελληνικής Δημοκρατίας (GGBs) έγιναν αποδεκτοί το 2020 για πρώτη φορά προς αγορά από την ΕΚΤ (πρόγραμμα PSPP), οδηγώντας τις αποδόσεις τους χαμηλότερα και πιο κοντά σε αυτές των αντίστοιχων ομολόγων συγκρίσιμων δυτικών οικονομιών του Νότου.
Παρόλο που τα έκτακτα παρεμβατικά μέτρα της ΕΚΤ αξιολογούνται ως επιτυχημένα στον βαθμό που να εξετάζεται σήμερα ο σταδιακά χαμηλότερος επανασχεδιασμός τους ή και η απόσυρση κάποιων από αυτά, το περιβάλλον των αρνητικών ή μηδενικών διατραπεζικών επιτοκίων, το οποίο βιώνουμε σήμερα, αναμένεται να διατηρηθεί για κάποιο ακόμα διάστημα. Τα (επισήμως) αρνητικά επιτόκια του ευρώ έχουν οδηγήσει τις παραδοσιακές καταθέσεις σε ουσιαστικά μηδενικές αποδόσεις και ο καταθέτης μετατρέπεται σταδιακά σε επενδυτή που τώρα αναζητά εναλλακτικές σε διαφορετικής μορφής χρηματοπιστωτικά προϊόντα (π.χ. μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια κ.λπ.), στις οποίες σαφώς το κεφάλαιο δεν είναι εγγυημένο, όπως συμβαίνει με τις παραδοσιακές καταθέσεις. Ο αναλαμβανόμενος κίνδυνος είναι μεγαλύτερος λόγω διάρκειας ή/και λόγω εγγενών αιτιών. Τέτοιου είδους επενδυτική προσέγγιση προϋποθέτει ουσιαστικά ότι ο επενδυτής, στοχεύοντας στην επίτευξη υψηλότερης απόδοσης, οφείλει να αντιλαμβάνεται τη σχέση αναλαμβανόμενου κινδύνου / απόδοσης και τα όρια αντοχής του.
Δυνητικά, ένα άλλο είδος επένδυσης που μπορεί να γεφυρώσει τους δύο κόσμους, αυτόν της παραδοσιακής κατάθεσης και αυτόν που ενέχει την πιθανότητα απώλειας σημαντικού ποσοστού του κεφαλαίου στη λήξη, είναι οι σύνθετες επενδύσεις. Ανάλογα με το επενδυτικό προφίλ του πελάτη, τα συγκεκριμένα προϊόντα προσφέρουν πλήρη ή μερική εγγύηση κεφαλαίου στη λήξη. Είναι της μορφής δομημένων καταθέσεων ή επενδύσεων, όπου όμως η υψηλότερη απόδοση ή/και η επιστροφή του συνόλου ή μέρους του επενδεδυμένου κεφαλαίου καθορίζονται από την εξέλιξη ενός υποκείμενου δείκτη/αξίας στις αγορές συναλλάγματος, μετοχών, εμπορευμάτων κ.λπ. Κατ’ επέκταση, αυτές οι επενδύσεις ενέχουν τον κίνδυνο περιορισμένης απώλειας του επενδεδυμένου κεφαλαίου κατά τη λήξη ή στην περίπτωση πρόωρης ρευστοποίησης, ο οποίος συνδέεται με την πορεία της υποκείμενης αξίας και τους προκαθορισμένους (σύμφωνα με τις ανάγκες και επιθυμίες του επενδυτή) όρους της συναλλαγής. Μια τέτοια υποκείμενη αξία μπορεί να περιλαμβάνει ενδεικτικά και έκθεση σε μετοχικούς δείκτες εταιρειών που υιοθετούν έμπρακτα στη δραστηριότητα τους κριτήρια περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG).
