«ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΕΠΙΧΕΙΡΩ»

Σκοπός και χαρακτηριστικά της δράσης

Η δράση  «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΕΠΙΧΕΙΡΩ» – Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης επιχειρήσεων του τριτογενούς τομέα αποτελεί μέρος των πολιτικών μέτρων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που καθορίζει με λεπτομέρεια το σχέδιο δράσης για την επίτευξη συγκεκριμένων ενεργειακών και κλιματικών στόχων έως το 2030. Βασικά στοιχεία για το ΕΣΕΚ είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης εφαρμόζοντας τη στρατηγική για την ανακαίνιση του κτιρίου στον οικιακό και τον τριτογενή τομέα, και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της ανταγωνιστικότητας του βιομηχανικού τομέα.

Το προτεινόμενο πρόγραμμα αποτελεί μέρος προσπάθειας για την εφαρμογή της πράσινης μετάβασης και σχετίζεται με τους στόχους για το κλίμα και το περιβάλλον που ορίζονται στον κανονισμό ΕΕ 2020/852:

• Περιορισμός της κλιματικής αλλαγής.
• Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
• Μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία.

Η εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης στις επιχειρήσεις μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην επίτευξη των εθνικών στόχων για την εξοικονόμηση ενέργειας.

Ως εκ τούτου είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι παρεμβάσεις για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων της χώρας.

Η εξοικονόμηση αναμένεται να προκύψει από:

α) Την ενεργειακή αναβάθμιση της κτιριακής υποδομής με παρεμβάσεις στο κτιριακό κέλυφος, την αναβάθμιση εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, την αναβάθμιση συστημάτων ψύξης/θέρμανσης, την αναβάθμιση ή και ένταξη νέων υλικών και εξοπλισμού για τη μείωση των απωλειών ενέργειας, την αναβάθμιση εξοπλισμού φωτισμού κ.λπ.

β) Με την εγκατάσταση και πιστοποίηση συστημάτων διαχείρισης ενέργειας και διατάξεων αυτοματισμού.

Η δράση εντάσσεται στον πυλώνα «Πράσινη Μετάβαση» του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στην κατηγορία Α.2 Ανακαίνιση και στον τομέα «Επενδύσεις στην Ενεργειακή Απόδοση».

Για κάθε έργο που θα υποβληθεί και θα επιχορηγηθεί στα πλαίσια του προγράμματος, οι ελάχιστοι ενεργειακοί-περιβαλλοντικοί στόχοι είναι οι εξής:

1. Μείωση εκπεμπόμενων ρύπων (CO2) τουλάχιστον κατά 35%.
2. Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 40%
3. Για το κτίριο, τα κτίρια ή την κτιριακή μονάδα που περιλαμβάνονται στο επενδυτικό σχέδιο ενεργειακής αναβάθμισης, από την υλοποίηση του σχεδίου θα πρέπει να επιτυγχάνεται αναβάθμιση της ενεργειακής τους κατηγορίας, βάσει ΠΕΑ, τουλάχιστον κατά δύο (2) ενεργειακές τάξεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη (ή υποχρεωτικά Β+ κλάση όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση), εφόσον πρόκειται για αναβάθμιση κτιριακών υποδομών που εμπίπτουν στις διατάξεις του Ν.4122/2013. Για τον υπολογισμό της ενεργειακής αναβάθμισης κατά 2 τουλάχιστον κατηγορίες, δεν θα πρέπει να συνυπολογίζεται η συνεισφορά εφαρμογών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ ή/και ΣΗΘΥΑ. Επισημαίνεται τα επενδυτικά σχέδια ενεργειακής αναβάθμισης που δεν πληρούν τα παραπάνω κριτήρια απορρίπτονται από την διαδικασία αξιολόγησης.

Ο προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης της δράσης ανέρχεται συνολικά στα 176,75 εκατ. ευρώ. 

Η δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η κατανομή των πόρων θα γίνεται σε επίπεδο περιφέρειας.

Περιοχή εφαρμογής της δράσης είναι όλη η επικράτεια.

Δικαιούχοι του προγράμματος

Επιλέξιμες είναι όλες οι υφιστάμενες επιχειρήσεις των κλάδων Εμπορίου, Υπηρεσιών και Τουρισμού.

Οι βασικές προϋποθέσεις μεταξύ άλλων είναι να:

• Έχει συσταθεί ως επιχείρηση με επιλέξιμο ΚΑΔ για τη δράση έως 31.12.2020.
• Έχει κλείσει πριν την ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της πρότασης χρηματοδότησης τουλάχιστον 2 διαχειριστικές χρήσεις δωδεκάμηνης διάρκειας.
• Επιτυγχάνει τουλάχιστον τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο, σύμφωνα με τη σχετική ενότητα.
• Υπάρχει ιδιοκτησία ή παραχώρηση χρήσης ή μίσθωση ή νόμιμη σύσταση επικαρπίας επί του ακινήτου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ίσο με το χρονικό διάστημα που απαιτείται ώστε να αποσβεστεί λογιστικά η επένδυση, καθώς και δήλωση του ιδιοκτήτη με την οποία βεβαιώνει ότι:

(α) Έχει λάβει γνώση και συμφωνεί με την υποβολή της πρότασης από τον υποψήφιο δικαιούχο.

(β) Συμφωνεί με την εκτέλεση των προτεινόμενων εργασιών για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Η ιδιοκτησία, η μίσθωση, η σύσταση επικαρπίας ή η παραχώρηση χρήσης θα πρέπει να τεκμηριώνεται με το αίτημα ένταξης στη Δράση και μόνο εφόσον στο επενδυτικό σχέδιο περιλαμβάνονται κτιριακές παρεμβάσεις και δαπάνες.

• Έχει εκδοθεί το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) του κτιρίου ή των κτιρίων που περιλαμβάνονται στο ΕΣ, εφόσον πρόκειται για αναβάθμιση κτιριακών υποδομών που εμπίπτουν στις διατάξεις του Ν.4122/2013, και από αυτό προκύπτει ότι:

  i. Το κτίριο ή τα κτίρια κατατάσσονται στην υφιστάμενη κατάσταση σε κατηγορία από Γ έως και Η.

  ii. Από την υλοποίηση του ΕΣ επιτυγχάνεται αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας βάσει ΠΕΑ, τουλάχιστον κατά 2 ενεργειακές κατηγορίες σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη (ή υποχρεωτικά Β+ κλάση όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση). Για τον υπολογισμό της ενεργειακής αναβάθμισης κατά 2 τουλάχιστον κατηγορίες δεν συνυπολογίζεται η συνεισφορά εφαρμογών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ ή/και ΣΗΘΥΑ. Η έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) με βάση τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕνΑΚ) εκδίδεται από Ενεργειακό Επιθεωρητή, εγγεγραμμένο στο Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών.

  iii. Από την υλοποίηση του ενεργειακού στόχου (ΕΣ) επιτυγχάνεται μείωση εκπεμπόμενων ρύπων (CO2) τουλάχιστον κατά 35% και εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 40%.

• Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που στον ΕΣ περιλαμβάνονται παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε μη κτιριακές υποδομές, όπως σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό παραγωγής (αντικατάσταση ενεργοβόρου εξοπλισμού παραγωγής ή/και προμήθεια νέου) ή/και παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε εγκαταστάσεις διανομής ενέργειας και σε τελικούς ενεργειακούς καταναλωτές (προμήθεια εξοπλισμού, δαπάνες εγκατάστασης), απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στο πρόγραμμα αποτελεί η υποβολή Έκθεσης Ενεργειακού Ελέγχου.

Επενδύσεις – Επιλέξιμες δαπάνες

1. Δαπάνες για την υλοποίηση των επεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης που εμπίπτουν στον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό.
2. Λοιπές υποστηρικτικές δαπάνες, δηλαδή δαπάνες απαραίτητες για:

• Τη σύνταξη της αίτησης.
• Την υποβολή της αίτησης.
• Την παρακολούθηση της αίτησης.
• Τον τελικό έλεγχο επίτευξης των ελάχιστων ενεργειακών στόχων που εμπίπτουν στον Κανονισμό De minimis.

Ενδεικτικές επιλέξιμες επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης:

• Επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιριακού κελύφους, όπως θερμομόνωση αδιαφανών δομικών στοιχείων, αντικατάσταση διαφανών δομικών στοιχείων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης.
• Επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης συστήματος εσωτερικού και εξωτερικού φωτισμού, όπως αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων από νέας τεχνολογίας LED, εγκατάσταση αυτοματισμών σύζευξης τεχνητού με φυσικό φωτισμό, εγκατάσταση αυτοματισμών μείωσης κατανάλωσης λόγω απουσίας/παρουσίας χρηστών.
• Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα θέρμανσης χώρων, όπως αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση τερματικών μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες.
• Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα ψύξης χώρων, όπως αντικατάσταση ψυκτών από νεότερης τεχνολογίας αντλίες θερμότητας ή ψύκτες, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση τερματικών μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες.
• Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα αερισμού χώρων, όπως αντικατάσταση Κ.Κ.Μ. από νεότερης τεχνολογίας που διαθέτουν ανάκτηση της ενέργειας του απορριπτόμενου αέρα, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση ανεμιστήρων μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες που ελέγχονται από ηλεκτρονικές διατάξεις (inverters).
• Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα ζεστού νερού χρήσης, όπως αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση μονάδων αποθήκευσης από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες.
• Επεμβάσεις αντικατάστασης ενεργοβόρου εξοπλισμού που αφορά την παραγωγική διαδικασία των παρεχόμενων κύριων υπηρεσιών (π.χ. φούρνοι, ψυγεία).
• Εγκατάσταση συστήματος αντιστάθμισης.
• Εγκατάσταση συστημάτων αυτοματισμού, ελέγχου και διαχείρισης σε τοπικό αλλά και σε κεντρικό επίπεδο (Building Energy Management System, Energy Management System).
• Εγκατάσταση ηλιοθερμικών συστημάτων.

Λοιπές υποστηρικτικές υπηρεσίες:

• Υπηρεσίες Ενεργειακού Ελεγκτή, όπως ορίζεται από τον Ν.4342/2015 και την σχετική Υ.Α. 178679/04.07.2017.
• Υπηρεσίες Ενεργειακού Επιθεωρητή, όπως ορίζεται από το Ν.4122/2013 και τη σχετική Υ.Α. 178581/30.06.2017 για έκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (αρχικό και τελικό) για τις περιπτώσεις κτιρίων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΕνΑΚ.
• Ανάπτυξη και πιστοποίηση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001.
• Δαπάνες συμβούλου διοίκησης και διαχείρισης της αίτησης.
• Εκπόνηση μελετών και ερευνών κάθε μορφής που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση της έκθεσης αποτελεσμάτων του ενεργειακού ελέγχου σχετικές με τους σκοπούς της δράσης.

Αναλυτικά, οι επιλέξιμες κατηγορίες δαπανών που θα τύχουν επιχορήγησης στο πλαίσιο της παρούσας προδημοσίευσης και οι τυχόν περιορισμοί που θα τις διέπουν θα ορισθούν στην αναλυτική πρόσκληση του προγράμματος.

Μη επιλέξιμες δαπάνες

Από την παροχή ενισχύσεων εξαιρούνται:

• Οι δαπάνες που δεν συνδέονται άμεσα με την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου ενεργειακής απόδοσης.
• Η αντικατάσταση καυστήρων και λεβήτων με καυστήρες ή λέβητες ορυκτών καυσίμων.
• Εργασίες συντήρησης.
• Κινητά στοιχεία, μη μόνιμου χαρακτήρα (πχ κουρτίνες, εσωτερικές περσίδες, κ.ά.).
• Λοιπός εξοπλισμός που δεν συμβάλει στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου.
• Δαπάνες για συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας και των ενισχύσεων για τηλεθέρμανση και/ή τηλεψύξη.
• Εργοδοτικές εισφορές για κατασκευαστικές εργασίες, και δαπάνες που αφορούν σε δασμούς και τέλη.

Ποσά χορηγούμενων ενισχύσεων

Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη και ιδιωτική συμμετοχή, άνευ Φ.Π.Α.) κάθε επενδυτικής πρότασης δυνητικού δικαιούχου ενίσχυσης:

• Δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 500.000€ για τον κλάδο του Τουρισμού.
• Δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 250.000€ για τον κλάδο του Εμπορίου και των Υπηρεσιών.

Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση ενισχύσεων για την παροχή συμβουλευτικών / υποστηρικτικών εργασιών στο σύνολό τους, δεν δύναται να υπερβαίνουν το επτά τοις εκατό (7%) του επιχορηγούμενου προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου, με ανώτατο σύνολο υποστηρικτικών δαπανών τις 30.000€.

Εκτός από τα παραπάνω, σε κάθε περίπτωση, ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη και ιδιωτική συμμετοχή, άνευ ΦΠΑ) δεν μπορεί να υπερβαίνει το γινόμενο του 1,45 € επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh), όπως προκύπτει από το Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης ή από την έκθεση αποτελεσμάτων του ενεργειακού ελέγχου.

Διάρκεια υλοποίησης πρότασης

Η διάρκεια υλοποίησης κάθε πρότασης δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 15 μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης της πρότασης.

Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται:

• Για τις δαπάνες που υπάγονται στον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό, η ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της πρότασης στο πρόγραμμα.
• Για τις δαπάνες που υπάγονται στον Κανονισμό De Minimis, η ημερομηνία προδημοσίευσης του προγράμματος.

Η ημερομηνία λήξης επιλεξιμότητας των δαπανών των προτάσεων ορίζεται στις 30.07.2025.

Η κατάθεση των προτάσεων θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι την παραπάνω ημερομηνία.

Ποσοστά ενίσχυσης επενδυτικών σχεδίων

Τα ποσοστά ενίσχυσης των επενδυτικών σχεδίων για το σύνολο των επιλέξιμων δαπανών των επενδυτικών σχεδίων για μέτρα ενεργειακής, απόδοσης εκτός από μέτρα ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια έχουν ως εξής:

* Για επιχειρήσεις που εντάσσονται σε ήδη οργανωμένο ομοιόμορφο δίκτυο διανομής προϊόντων ή παροχής υπηρεσιών, και οι οποίες εκμεταλλεύονται κατόπιν σχετικών συμβάσεων άδειες εκμετάλλευσης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, που αφορούν συνήθως εμπορικά σήματα ή διακριτικούς τίτλους και τεχνογνωσία για την χρήση και τη διανομή αγαθών ή υπηρεσιών (π.χ. franchising, shop in shop, δίκτυο πρακτόρευσης κ.ά. 

Αξιολόγηση αίτησης

Η διαδικασία της αξιολόγησης πραγματοποιείται άμεσα.

Η δράση υλοποιείται σε όλα τα στάδια (υποβολή, αξιολόγηση, ενστάσεις, υπαγωγή, έλεγχος, πιστοποίηση, τροποποίηση, πληρωμή, έλεγχος μακροχρονίων υποχρεώσεων κ.λπ.) μέσα από το Πληροφοριακό Σύστημα για τη διαχείριση της παρούσας δράσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΠΣΥΠΕΝ).

Η αίτηση χρηματοδότησης υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από 12.03.2024 έως και 15.05.2024 στις 18:00, μέσα από το Πληροφοριακό Σύστημα της δράσης.

Δείτε αναλυτικά την προκήρυξη της δράσης.

Υποβάλλω αίτηση