Παγκόσμιες προκλήσεις βιωσιμότητας

Η λύση της βιώσιμης ανάπτυξης

Πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, όπως η κλιματική αλλαγή, η λειψυδρία, η ανισότητα και η πείνα, μπορούν να επιλυθούν μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης μπορεί να λειτουργήσει ως δέσμευση για την κοινωνική πρόοδο, την προστασία του περιβάλλοντος και την οικονομική ανάπτυξη.

Το διεθνές πλαίσιο

Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης και η Συμφωνία του Παρισιού (COP21) αφορούν τόσο τις χώρες όσο και τις επιχειρήσεις.

Λαμβάνουν υπόψη τις ισχυρές δυνατότητες των εταιρειών για μετασχηματισμό και καινοτομία, και μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην επίτευξη των οικουμενικών στόχων και τη διατήρηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τα επιτρεπτά όρια.

Τι υπερασπίζονται οι Στόχοι

Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ / Sustainable Development Goals – SDGs) και η Ατζέντα 2030 (Agenda 2030) εγκρίθηκαν από τον ΟΗΕ στο πλαίσιο ενός νέου Οδικού Χάρτη για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Οι ΣΒΑ υπερασπίζονται την προστασία του πλανήτη και την εγγύηση της παγκόσμιας ευημερίας των ανθρώπων. Απαιτούν την ενεργό συμμετοχή επιχειρήσεων, πόλεων και χωρών σε όλο τον κόσμο.

Στόχοι-ορόσημο για τη διεθνή κοινότητα

Η Ατζέντα 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης, με τους 169 υπό-στόχους (targets) τους, υιοθετήθηκαν από όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ το 2015.

Αυτό το γεγονός αποτέλεσε ορόσημο για τη διεθνή κοινότητα. Ήταν η πρώτη φορά που τέθηκαν διεθνώς οικουμενικοί στόχοι, τους οποίους πρέπει να υλοποιήσουν όλες οι χώρες από κοινού, τόσο οι ανεπτυγμένες όσο και οι αναπτυσσόμενες.

Η Ατζέντα 2030 και η βιώσιμη ανάπτυξη

Η Ατζέντα 2030 αποτελεί το θεματολόγιο της διεθνούς κοινότητας για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, και συγκεκριμένα μιας οικονομικής ανάπτυξης προς όφελος όχι μόνο των σημερινών αλλά και των μελλοντικών γενεών έως το 2030. Επιπλέον, η ανάπτυξη αυτή θα εγγυάται:

• Την κοινωνική ευημερία χωρίς αποκλεισμούς.
• Την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.

Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες: «Οι Στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι το μονοπάτι που μας οδηγεί σε έναν κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη. Είναι επίσης μια πρόσκληση για αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο καθήκον από το να επενδύσουμε στην ευημερία των νέων».

Οι 17 Στόχοι

Μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον

Ανεξάρτητα από το μέγεθος και τον κλάδο στον οποίο ανήκει η εταιρεία σας, μπορείτε να συνεισφέρετε κι εσείς στους ΣΒΑ. Καθώς η κλίμακα και το εύρος των στόχων είναι πρωτοφανή, οι επιχειρήσεις αναμένεται να παίξουν έναν μοναδικό και σπουδαίο ρόλο.

Η υλοποίηση προγραμμάτων Εταιρικής Υπευθυνότητας και η ευθυγράμμιση της εταιρείας σας με τα κριτήρια ESG ή τους βασικούς άξονες της βιώσιμης ανάπτυξης θα είναι πλέον ένα μεγάλο βήμα στη μετάβαση προς:

• Ένα βιώσιμο μέλλον.
• Ένα καθαρό και ασφαλές οικοσύστημα.
• Μια δίκαιη κοινωνία.

Οι σημαντικότεροι Στόχοι για την επιχείρησή σας

Καθένας από τους ΣΒΑ συνδέονται με την επιχείρησή σας, ωστόσο οι περισσότερο σχετικοί για εσάς είναι:

Πρωτοβουλίες που μπορείτε να αναλάβετε

Μπορείτε να υιοθετήσετε μια αειφόρο πρακτική ή πολιτική. Έτσι μπορείτε να δημιουργήσετε μια θετική απήχηση και να δώσετε ώθηση στη διάδοση υπεύθυνων πρωτοβουλιών. Τέτοιες πρωτοβουλίες μπορούν να είναι:

• Η μετάβαση της επιχείρησής σας σε βιοδιασπώμενα υλικά.
• Πολιτικές που ενισχύουν την ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής των εργαζομένων (ιδίως κατά την πανδημία).
• Η υποστήριξη της τοπικής κοινότητας μέσω προσλήψεων και ευκαιριών για πρακτική άσκηση και επαγγελματική εξέλιξη.

Ο καθοριστικός ρόλος του ιδιωτικού τομέα

Οι παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η πανδημία του COVID-19, η ανεργία, η ανεξέλεγκτη μόλυνση του περιβάλλοντος, η φτώχεια και η έλλειψη υποδομών και παιδείας, χρειάζονται λύσεις τις οποίες μπορεί να προσφέρει ο ιδιωτικός τομέας. Οι λύσεις αυτές θα αποτελέσουν μέρος μιας μεγάλης και αναπτυσσόμενης αγοράς για τις επιχειρηματικές καινοτομίες.

Για να μεταβεί η επιχείρησή σας από τα υφιστάμενα επιχειρηματικά μοντέλα και οικονομικά συστήματα προς μια βιώσιμη και κυκλική μορφή είναι αναγκαίο να:

• Υιοθετήσετε τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.
• Ευθυγραμμίσετε τις δραστηριότητές σας με τις αξίες ESG.

Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της εταιρείας σας

Εάν η εταιρεία σας είναι αποφασισμένη να ενσωματώσει την Ατζέντα των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, είναι σημαντικό να σχεδιάσετε μια μακροπρόθεσμη πορεία εταιρικού μετασχηματισμού.

Ξεκινήστε με τα βασικά και με σταθερά βήματα, αργότερα η επιχείρησή σας θα μπορέσει να ευθυγραμμιστεί με τις βιώσιμες επιχειρήσεις, και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και την επιχειρησιακή της συνέχεια.

Η απειλή της κλιματικής αλλαγής

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Εξαπλώνεται πέραν των εθνικών συνόρων και αφορά άμεσα όλες τις χώρες, από την Ελλάδα μέχρι την Κίνα και τη Βραζιλία.

Η διεθνής συνεργασία και οι συντονισμένες πολιτικές σε όλα τα επίπεδα θα είναι ένα ισχυρό όπλο ώστε να διατηρηθεί ο μέσος όρος της παγκόσμιας θερμοκρασίας και να υπάρξει αποτελεσματικότερη διαχείριση της κλιματικής κρίσης.

Με σκοπό να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και οι δυσμενείς επιπτώσεις της, η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP21) στο Παρίσι κατέληξε σε ένα σπουδαίο συμπέρασμα τον Δεκέμβριο 2015: την ιστορική Συμφωνία του Παρισιού.

Μια πρωτόγνωρη νομική δέσμευση

Η Συμφωνία του Παρισιού είναι η πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνής συνθήκη. Τέθηκε σε ισχύ το 2016, με τα 192 μέρη (191 συν την Ευρωπαϊκή Ένωση) να έχουν υιοθετήσει τις απαιτήσεις της.

Η Συμφωνία του Παρισιού:

• Δεσμεύει τα κράτη να μειώσουν τις εκπομπές τους.
• Προάγει τη διεθνή συνεργασία, ώστε να προσαρμοστούν τα κράτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
• Προάγει συντονισμένες δράσεις μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών.
• Ενθαρρύνει την παρακολούθηση και τις εκθέσεις κλιματικών στόχων και αποδόσεων που έχουν υιοθετήσει τα κράτη.

Το ισχυρό σημείο της Συμφωνίας

Η Συμφωνία του Παρισιού παρέχει ένα σταθερό και καθορισμένο πλαίσιο, που θα καθοδηγεί τις παγκόσμιες προσπάθειες όσον αφορά το κλίμα, το περιβάλλον και την απανθρακοποίηση για τις επόμενες δεκαετίες.

Η Συμφωνία σηματοδοτεί την αρχή μετάβασης προς έναν κόσμο μηδενικών ρύπων, ενώ η εφαρμογή της είναι απαραίτητη για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Πώς λειτουργεί

Κάθε 5 χρόνια, κάθε κράτος-μέλος υποχρεούται να υποβάλλει ένα ενημερωμένο εθνικό σχέδιο δράσης για το κλίμα, γνωστό ως Εθνικά Καθορισμένη Συνεισφορά (Nationally Determined Contribution, NDC).

Η Εθνικά Καθορισμένη Συνεισφορά αναφέρεται στις ενέργειες που υλοποιεί κάθε χώρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την ανθεκτικότητα. Σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού οι ενέργειες αυτές πρέπει να είναι ενάντια στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Η Εθνικά Καθορισμένη Συνεισφορά της Ελλάδας υποβάλλεται ως ενιαίο σχέδιο δράσης, το οποίο προετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση για όλα τα κράτη-μέλη.

Οι στόχοι της Συμφωνίας

Η Συμφωνία του Παρισιού έχει θέσει 3 μακροπρόθεσμους στόχους:

• Έως +2 βαθμούς Κελσίου: Μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, έτσι ώστε η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας εντός του 21ου αιώνα να περιοριστεί στους 1,5-2 βαθμούς Κελσίου.
• Εθνικά Καθορισμένη Συνεισφορά: Επανεξέταση των εθνικών δεσμεύσεων και της προόδου των κρατών όσον αφορά την κλιματική αλλαγή κάθε 5 χρόνια.
• Διεθνής συνεργασία: Παροχή πράσινων χρηματοδοτήσεων σε αναπτυσσόμενες χώρες με σκοπό τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και των ικανοτήτων προσαρμογής στις κλιματικές επιπτώσεις (ακραία καιρικά φαινόμενα – πυρκαγιές, πλημμύρες, περίοδοι ξηρασίας).

Για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης

• Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης ΟΗΕ (Sustainable Development Goals – SDGs), στον διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης, στο Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ, στον διαδικτυακό τόπο unric.org.
• What is sustainable development and how to achieve it, στον διαδικτυακό τόπο acciona.com (στα Αγγλικά).
• Global Goals for people and planet, στον διαδικτυακό τόπο του Οικουμενικού Συμφώνου του ΟΗΕ / UN Global Compact (στα Αγγλικά).

Για τη Συμφωνία του Παρισιού

• The Paris Agreement, στον διαδικτυακό τόπο του ΟΗΕ (στα Αγγλικά).

Για την Εθνικά Καθορισμένη Συνεισφορά

• Nationally Determined Contributions (NDCs), στον διαδικτυακό τόπο της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, unfccc.int (στα Αγγλικά).
• Nationally determined contributions under the Paris Agreement, Synthesis Report, η Συνθετική έκθεση για την Εθνικά Καθορισμένη Συνεισφορά στη Συμφωνία του Παρισιού, στον διαδικτυακό τόπο unfccc.int (στα Αγγλικά).
• NDC Registry, που παρέχει πρόσβαση σε όλα τα αρχεία των Εθνικά Καθορισμένων Συνεισφορών που έχουν καταχωρήσει όλα τα κράτη-μέλη, στον διαδικτυακό τόπο unfccc.int (στα Αγγλικά).
• Update of the NDC of the European Union and its Member States, η ενιαία Εθνικά Καθορισμένη Συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που περιλαμβάνει την Ελλάδα, στον διαδικτυακό τόπο unfccc.int (στα Αγγλικά).