Παρακάτω ακολουθούν πέντε συμβουλές, που με λίγη προσπάθεια και πολύ εγρήγορση, ίσως καταφέρουν να μας βοηθήσουν φέτος να ζήσουμε ένα καλοκαίρι διαφορετικό.
1) Συνδεθείτε (με ανθρώπους, όχι με συσκευές)
Ποια ήταν η τελευταία φορά που απενεργοποίησατε κάθε οθόνη και περάσατε έτσι δύο ημέρες; Ποια ήταν η τελευταία φορά που κάνατε ένα διάλειμμα από τα social media; Που κανονίσατε να βγείτε με κάποιον που δεν γνωρίζετε καλά ώστε να ενισχύσετε μία ανθρώπινη επαφή; Πού κάνατε κάτι έξω από τα συνηθισμένα; Η ρουτίνα είναι πολύ επικίνδυνη για δύο λόγους: πρώτον γιατί είναι τόσο βολική που δύσκολα την αμφισβητούμε, και δεύτερον γιατί μας κάνει να ξεχνάμε τι είχε σημασία για εμάς σε ένα επίπεδο πυρηνικό, όταν ακόμη δοκιμάζαμε πράγματα και ψάχναμε τον εαυτό μας, πριν αποφασίσουμε και κλειδώσουμε σε συγκεκριμένες επιλογές, που μπορεί φυσικά να μας ταιριάζουν, μπορεί όμως και να μην είναι απολύτως αρκετές, είτε γιατί αλλάξαμε εμείς, είτε γιατί άλλαξαν αυτές. Η αποσύνδεση και η ενασχόληση με απλές, καθημερινές τυχαίες δημιουργικές πράξεις (όπως το να δοκιμάσετε ένα φαγητό που είστε σίγουρος ότι δε θα σας αρέσει κι ας μην το έχετε δοκιμάσει ποτέ ή να δείτε μία ταινία που έχετε στη λίστα σας για χρόνια αλλά όλο κάτι προκύπτει) θα βοηθήσει όχι μόνο στην πνευματική αποσυμπίεση, αλλά και στη διεύρυνση των οριζόντων. Αν δεν ξέρετε τι θέλετε να κάνετε, η λύση δεν είναι να μην κάνετε τίποτα αλλά ούτε και να κάνετε διαρκώς τα ίδια. Η λύση είναι να κάνετε όσο πιο πολλά εναλλακτικά πράγματα μπορείτε, μέχρι να βρείτε αυτό που σας ταιριάζει, σε αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
2) Περισσότερη ευγνωμοσύνη – λιγότερο αυτομαστίγωμα
Όσες ευκαιρίες δίνει το καλοκαίρι για να χαλαρώσουμε και να ξεχαστούμε, άλλες τόσες δίνει για αυτοτιμωρία: για τα κιλά που δεν χάσαμε εγκαίρως, για τους στόχους που δεν πετύχαμε μέσα στο χειμώνα, για τις μέρες άδειας που δεν είναι όσες θα τις θέλαμε. Τι θα γίνει αν σταματήσουμε τον εαυτό μας από τη θυματοποίηση ή την ενοχή, και επικεντρωθούμε σε όλα όσα πετύχαμε, στο ότι μπορεί να είμαστε υγιείς, μπορεί να έχουμε ανθρώπους που μας νοιάζονται, μπορεί τα πράγματα να μας πηγαίνουν πολύ καλύτερα απ’ ότι έχουμε εκπαιδεύσει τους εαυτούς μας να τα βλέπουμε; Μια πολύ ενδιαφέρουσα γνωστική άσκηση θα είναι καθημερινά για όλο το καλοκαίρι πριν κοιμηθείτε να σκέφτεστε τρία πράγματα για τα οποία νιώσατε ευγνωμοσύνη μέσα στην ημέρα, και με την αρχή του Σεπτεμβρίου να αξιολογήσετε πώς η άσκηση αυτή μπορεί να σας έδωσε μία νέα προοπτική.
3) Στροφή προς τα μέσα
Όσο περισσότερο ασχολούμαστε με την προσωπική μας ανάπτυξη, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να απολαμβάνουμε τη ζωή μας. Το καλοκαίρι έχει την εξής παγίδα: καθώς πολύ συχνά συναντιόμαστε με ανθρώπους που έχουμε καιρό να δούμε (επιστροφή στα πατρικά, εξοχικά, κοινωνικές εκδηλώσεις), είναι πάρα πολύ εύκολο να αποπροσανατολιστούμε και να χάσουμε την εστίασή μας απ’ το τι είναι σημαντικό για εμάς και τη δική μας εξέλιξη και ευτυχία, στο τι ταιριάζει σε έναν άλλο άνθρωπο, που μπορεί φυσικά να έχει αξίες πολύ διαφορετικές από τις δικές μας. Στροφή προς τα μέσα λοιπόν. Την επόμενη φορά που θα αρχίσετε να χάνεστε σε σκέψεις γύρω από τα κίνητρα ενός άλλου ανθρώπου, αναρωτηθείτε: τι θέλω εγώ από αυτή την συναναστροφή; Ποιο είναι το αίτημά μου από αυτή την σχέση; Τι μπορώ να κάνω τώρα για να πλησιάσω ένα βήμα προς τον στόχο μου;
4) Αγκαλιάστε το κενό
Το καλοκαίρι συχνά παρατηρούμε και το παράδοξο της μελαγχολίας για πολλούς ανθρώπους, πράγμα όμως τελικά λογικό, αν σκεφτεί κανείς πόσο γρήγορες ζωές ζούμε οι περισσότεροι: ζωές με έντονη δραστηριότητα, με τρέξιμο, με αλλεπάλληλες υποχρεώσεις. Όταν λοιπόν όλα αυτά σταματάνε γιατί το γυμναστήριο και το σχολείο κλείσανε, γιατί οι φίλοι μας είναι διακοπές, γιατί έχουμε άδεια, συχνά μελαγχολούμε όχι λόγω του ότι κάνουμε κάτι λάθος αλλά εξαιτίας της πολύ φυσικής μείωσης παραγωγής ντοπαμίνης στην οποία έχουμε συνηθίσει τον οργανισμό μας να λειτουργεί με όλες αυτές τις δραστηριότητες. Η τάση μας είναι να τρέξουμε να καλύψουμε αυτό το κενό που δημιουργείται με εναλλακτικές υποχρεώσεις, εναλλακτικό τρέξιμο, εναλλακτικές δραστηριότητες. Τι θα γίνει όμως αν αντί να αποφύγουμε αυτό το κενό το αγκαλιάσουμε και το αφήσουμε να υπάρχει; Μερικές φορές το να μην κάνεις τίποτα, είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται να κάνεις, όχι μόνο για να γεμίσεις μπαταρίες αλλά και για να αξιολογήσεις με αντικειμενικότητα τι τελικά έχει σημασία για σένα. Το κενό δεν πρέπει να το φοβόμαστε γιατί το κενό είναι ευκαιρία. Ευκαιρία για δημιουργικότητα, ευκαιρία για έλεγχο και πάνω απ’ όλα ευκαιρία για νέες ιδέες και καινούριες επιλογές.
5) Χαμηλώστε τις προσδοκίες σας (από το καλοκαίρι)
Ένας μεγάλος παράγοντας που συντελεί στο να μην αποβάλλουμε το άγχος κατά τη διάρκεια των διακοπών είναι η τάση μας να χτίζουμε σενάρια και μετά να τα προβάλλουμε τόσο στους άλλους όσο και στην ίδια τη ζωή: μερικές φορές στη θάλασσα θα βρέχει. Και κάποιες φορές, δε θα προλάβουμε να κάνουμε όλα αυτά που θέλαμε γιατί κάτι προέκυψε. Και είναι πολύ πιθανό, κάτι για το οποίο ανυπομονούσαμε όλη την χρονιά τελικά να μην είναι ακριβώς όπως το φανταζόμασταν. Δεν πειράζει. Τα πράγματα που κάνουμε έχουν ούτως ή άλλως αξία, κατ’ αρχάς γιατί μπορούμε και τα κάνουμε και έχουμε την επιλογή του να τα κάνουμε, επιπλέον γιατί εμφανιζόμαστε για να τα κάνουμε (δεν ακυρώσαμε, δεν βρήκαμε δικαιολογίες, δεν μείναμε αναποφάσιστοι χωρίς να κάνουμε τελικά τίποτα) και τέλος επειδή ποτέ δεν ξέρεις τι θα βρεις εκεί που δεν το έψαχνες. Όταν μπλοκάρουμε το μυαλό μας σε φαντασιακά σενάρια, χάνουμε την πραγματικότητα, που τις πιο πολλές φορές είναι το πιο τρελό σενάριο και δεν χάνει ποτέ τη δυνατότητά της να μας ξαφνιάζει. Κάθε αλλαγή είναι είτε μία κρίση, είτε μια ευκαιρία. Το πώς θα εξελιχθεί, είναι κατ’ αρχάς θέμα απόφασης.
Το καλοκαίρι θα έρθει, όπως έρχεται πάντα, και θα φύγει όπως φεύγει πάντα, και θα ξαναέρθει και θα ξαναφύγει. Εμείς μένουμε εδώ. Το αν θα μείνουμε όμως ίδιοι ή θα επιλέξουμε να μεταμορφωθούμε, να αναπτυχθούμε, και να αρχίσουμε να χαιρόμαστε την κάθε στιγμή για αυτό ακριβώς που είναι και την αξία που φέρνει και μας δίνει, όχι μόνο είναι καθαρά πάνω μας αλλά είναι και από τα ελάχιστα πράγματα στα οποία έχουμε τον απόλυτο έλεγχο. Να θυμάστε: τίποτα δεν μπορούμε να ρυθμίσουμε 100%, εκτός από την οπτική μας. Καλό καλοκαίρι.
Η Ζωή Φράγκου είναι απόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διαθέτει κλινική άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, μεταπτυχιακό από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στη Διοίκηση Ανθρωπίνου Δυναμικού, Δίπλωμα από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο στο Business Coaching & Mentoring και Δίπλωμα στην Agile Ηγεσία από το Scrum. To ακαδημαϊκό της ενδιαφέρον προσανατολίζεται κυρίως στην ψυχομετρία της εταιρικής κουλτούρας και αυτή την στιγμή εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Παράλληλα με τις σπουδές και την έρευνα, δραστηριοποιείται πλήρως ως Οργανωσιακή Ψυχολόγος αναλαμβάνοντας πρότζεκτ αλλαγής κουλτούρας για εταιρείες της Ελλάδας και του εξωτερικού, και ως Business Coach και Personal Branding Consultant για ιδιωτικούς και εταιρικούς πελάτες στην Ελλάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Η.Π.Α. Είναι μέντορας του Women On Top, μέλος του ελληνικού ινστιτούτου coaching και ψηφίστηκε καλύτερη career coach στο Παγκόσμιο Συνέδριο Coaching 2021.