Η οικονομία σήμερα

Στην πραγματικότητα, ήταν ο χειρότερος μήνας για τα παγκόσμια ομόλογα από τον Σεπτέμβριο του 2022, όταν ο πληθωρισμός εξακολουθούσε να μαίνεται και η Fed αύξανε τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι τα οικονομικά δεδομένα συνέχισαν να εκπλήσσουν θετικά, γεγονός που απώθησε τους φόβους για μια απότομη επιβράδυνση και οδήγησε τους επενδυτές να μειώσουν την πιθανότητα γρήγορων μειώσεων των επιτοκίων.

Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα

Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, με ομόφωνη απόφαση, μείωσε στην τελευταία της συνεδρίαση τα επιτόκια στο 4,50% με 4,75% επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις της αγοράς που ανέμενε περικοπή κατά 25 μονάδες βάσης. Τον Σεπτέμβριο η Fed είχε προχωρήσει σε μεγαλύτερη μείωση κατά 50 μονάδες βάσης. Στο ανακοινωθέν που εξέδωσε, η Fed αναφέρει ότι ο πληθωρισμός έχει καταγράψει πρόοδο προς τον στόχο του 2% και ότι η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να επεκτείνεται με ισχυρό ρυθμό. Επισημαίνουν επίσης, ότι η αγορά εργασίας παραμένει ακμαία και το ποσοστό ανεργίας έχει κινηθεί υψηλότερα αλλά παραμένει χαμηλό. Ο Πάουελ επανέλαβε ότι η νομισματική πολιτική της Fed δεν είναι προκαθορισμένη και οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν σε κάθε συνεδρίαση. Η Fed αναμένεται να συνεχίσει τη μείωση των επιτοκίων, αν και ο ρυθμός μπορεί να αρχίσει να επιβραδύνεται, καθώς στοχεύει στην επίτευξη μιας ήπιας προσγείωσης για την οικονομία. Οι αγορές πλέον τιμολογούν προσδοκίες για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων κατά 0,75% έως και το 2025, γεγονός που θα τοποθετούσε το επιτόκιο στο εύρος 3,75% - 4%.

Σύμφωνα με την αρχική μέτρηση το ΑΕΠ γ΄τριμήνου στις ΗΠΑ, παρουσίασε τριμηνιαία ετησιοποιημένη αύξηση κατά 2,8% (β΄ τρίμηνο 3%) με την προσωπική κατανάλωση να ενισχύεται με μεγαλύτερο ρυθμό (3,7%, β΄τρίμηνο: 2,8%). Στις ΗΠΑ, ο δομικός αποπληθωριστής προσωπικής κατανάλωσης, προτιμητέος δείκτης πληθωρισμού της Fed, παρουσίασε τον Σεπτέμβριο σε ετήσια βάση αύξηση κατά 2,7% (Αύγουστος: 2,7%), καταδεικνύοντας ότι ο πληθωρισμός παραμένει επίμονος. Οι προσωπικές δαπάνες αυξήθηκαν σε μηνιαία βάση (για 18ο συνεχόμενο μήνα, καταδεικνύοντας ότι η οικονομία συνεχίζει να εμφανίζει αντοχές.

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Την τρίτη μείωση του βασικού της επιτοκίου για το 2024 στο 3,25% πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συνεχίζοντας έτσι τη χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής, στον απόηχο της αναιμικής ανάπτυξης (0,8% το 2024, και 1,2% το 2025) σύμφωνα με το ΔΝΤ και της επιβράδυνσης του πληθωρισμού, που διαμορφώθηκε στο 1,7%, τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα, στο ανακοινωθέν της, η ΕΚΤ αναφέρει ότι η αποπληθωριστική διαδικασία βρίσκεται στον σωστό δρόμο, οδηγώντας τις αγορές στην εκτίμηση ότι και στην επόμενη συνεδρίαση θα προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων.  Οι αγορές τιμολογούν πλέον ότι η ΕΚΤ θα χρειαστεί να προβεί σε περισσότερες μειώσεις επιτοκίων συγκριτικά με τη Fed.

Εξέπληξε θετικά το ΑΕΠ της Ευρωζώνης για το γ΄ τρίμηνο (0,4% σε τριμηνιαία βάση) κυρίως λόγω της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας. Ο πληθωρισμός κατέγραψε μεγαλύτερη της αναμενόμενης αύξηση τον Οκτώβριο (2%, Σεπτέμβριος: 1,7%). Ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο 2,7% παρά τις προβλέψεις για μείωση στο 2,6%. Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε τον Σεπτέμβριο σε ιστορικό χαμηλό (6,3%) για δεύτερο συνεχόμενο μήνα.

Παγκόσμια οικονομία

Κατά 25 μονάδες βάσης μείωσε τα επιτόκια η Τράπεζα της Αγγλίας στη τελευταία της συνεδρίαση, με το βασικό επιτόκιο της πλέον στο 4,75% ενώ η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας διατήρησε αμετάβλητο το επιτόκιο αναφοράς της στο 0,25%.

Στην Κίνα, η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε νέα μείωση των δύο από τα βασικά της επιτόκια, με στόχο την αναθέρμανση της οικονομίας. Η απόφαση για μείωση των επιτοκίων λήφθηκε μετά την δημοσίευση των στοιχείων για ανάπτυξη κατά 4,6% σε ετήσια βάση, το τρίτο τρίμηνο του έτους, από 4,7%, το δεύτερο τρίμηνο, αλλά με τον στόχο για αύξηση του ΑΕΠ κατά 5%, στο σύνολο του έτους, να παραμένει εφικτός.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, η παγκόσμια οικονομία είναι στην διαδικασία σταθεροποίησης καθώς εξασθενεί η επήρεια των υψηλών επιτοκίων και καθώς ο μειούμενος πληθωρισμός ευνοεί τα εισοδήματα των νοικοκυριών. Ο Οργανισμός εκτιμά ότι η Fed θα μειώσει το επιτόκιό της στο 3,5% μέχρι το τέλος του 2025 και η EKT στο 2,25% στο ίδιο διάστημα. Η οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ αναμένει ότι θα επιβραδυνθεί από 2,6% φέτος σε 1,6% του χρόνου και στην Ευρωζώνη εκτιμά ότι θα ενισχυθεί από 0,7% φέτος σε 1,3% του χρόνου. Το ΔΝΤ αναθεώρησε οριακά πτωτικά την εκτίμησή του για την παγκόσμια ανάπτυξη τόσο το 2024, όσο και το 2025 στο 3,2%.

Ελληνική οικονομία

Η ελληνική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί με υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με την Ευρωζώνη, τόσο το 2024 όσο και το 2025, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Ειδικότερα, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί 2,3% φέτος και 2% το 2025 έναντι αύξησης 0,8% και 1,2%, αντίστοιχα, για την Ευρωζώνη. O πληθωρισμός, προβλέπεται στο 2,9% σε μέσα επίπεδα εφέτος και στο 2% το 2025 έναντι 2% και 2,1%, αντίστοιχα στην Ευρωζώνη. Η ανεργία εκτιμάται ότι θα μειωθεί από 11,1% το 2023 στο 10,5% εφέτος και περαιτέρω στο 10,1% το 2025, ενώ στην Ευρωζώνη αναμένεται να αυξηθεί οριακά εφέτος στο 6% και να μειωθεί στο 5,8% το επόμενο έτος. Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, στο οποίο, όπως αναφέρει το Ταμείο, έχουν συνυπολογιστεί οι αναβαλλόμενοι τόκοι από δάνεια που είχε πάρει η Ελλάδα, προβλέπεται να μειωθεί από το 168,9% του ΑΕΠ το 2023 στο 159% φέτος και να υποχωρήσει σταδιακά στο 139,4% το 2029.

Σημαντική αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων τον Οκτώβριο στο 2,4% ετησίως υποχωρώντας αρκετά από το 2,9% του Σεπτεμβρίου, αλλά με μία σειρά από υποκατηγορίες να εμφανίζουν ανατιμήσεις πολλαπλάσιες του γενικού ρυθμού.

Ο οίκος Moody’s αναβάθμισε την προοπτική της Ελλάδας σε θετική ενώ ο S&P δεν εξέδωσε έκθεση για την ελληνική οικονομία, διατηρώντας την BBB- επενδυτική βαθμίδα για την Ελλάδα με θετική προοπτική. Στις 22 Νοεμβρίου αναμένεται η  έκθεση της Fitch (BBB-, σταθερή προοπτική) και στις 6 Δεκεμβρίου η αντίστοιχη της Scope Ratings (BBB-, θετική προοπτική).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκταμίευσε προς την Ελλάδα, την 4η δόση ύψους €1 δισ., από το σκέλος των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η συνολική εισροή πόρων (δάνεια & επιχορηγήσεις) υπερβαίνει τα €18 δισ., αντιστοιχώντας στο 51% της συνολικής διαθέσιμης χρηματοδότησης.

Επενδυτικό περιβάλλον

Το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, δεν αποτελεί πλέον πηγή αβεβαιότητας ενώ παράλληλα ενίσχυσε την διάθεση για επενδυτικό ρίσκο. Ο Ντ. Τραμπ θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα κέρδισε την πλειοψηφία τόσο στη Γερουσία, όσο και στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η νίκη του Trump είναι γενικά θετική για τις αμερικανικές μετοχές, λόγω των προσδοκιών για χαμηλότερους εταιρικούς φόρους και μέτρα χαλάρωσης που θα στηρίξουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Παράλληλα όμως δημιουργεί προκλήσεις για άλλες περιοχές λόγω των αναμενόμενων υψηλότερων δασμών και του ισχυρότερου δολαρίου. Βραχυπρόθεσμα, αναμένουμε ομαλοποίηση της μεταβλητότητας των μετοχών, η οποία θα υποστηρίξει τις αποδόσεις. Η θετική εποχικότητα μπορεί επίσης να συμβάλει σε μια πιθανή ανοδική κίνηση στο τέλος του έτους.

Ένα σαφές αποτέλεσμα "Ρεπουμπλικανικής Σαρωτικής Νίκης" έχει σημαντικές επιπτώσεις για τα μακροπρόθεσμα επιτόκια των ΗΠΑ, καθώς τα υψηλότερα ελλείμματα και οι ενδεχόμενοι δασμοί πιθανότατα θα τροφοδοτήσουν ένα πιο επίμονο πληθωριστικό περιβάλλον. Εν τω μεταξύ, τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια θα παραμείνουν σταθερά, καθώς αναμένεται ότι η Fed θα εφαρμόσει μία ακόμη μειώση επιτοκίων το 2024. Καθώς η ανάπτυξη των ΗΠΑ επιταχύνεται και η Ευρώπη παραμένει πίσω, αναμένεται ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει τις μειώσεις επιτοκίων μέχρι το 2025, γεγονός που θα ενισχύσει τη σχετική υπεραπόδοση των ευρωπαϊκών ομολόγων σε σχέση με τα αμερικανικά. Εντός των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων, συνεχίζουμε να προτιμούμε τις χώρες της περιφέρειας, ειδικά την Ελλάδα και την Ιταλία έναντι της Γαλλίας. Συνολικά, διατηρούμε την προτίμηση μας στα ομόλογα έναντι των μετρητών, προτιμώντας τις κοντινότερες λήξεις.

Τα εταιρικά αποτελέσματα του τρίτου τριμήνου λειτουργούν υποστηρικτικά. Οι αγορές είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν περαιτέρω μεταβλητότητα δημιουργώντας όμως παράλληλα νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Επιμένουμε στη διατήρηση διασποράς στα χαρτοφυλάκια παρακολουθώντας τα παγκόσμια οικονομικά δεδομένα και τις ενέργειες των κεντρικών τραπεζών.